Καθήκον

Καθήκον, μάλιστα. Θεωρείς λοιπόν καθήκον μου να σου μιλήσω για το καθήκον. Και ο μικρός μικρός άνθωπος ξεκίνησε να μιλάει.
Ποιά η ετυμολογία της λέξης αυτής; Γνωρίζεις; Καθήκον: ό,τι επιβάλλεται από ένα σύστημα ηθικών αξιών και ρυθμίζει τις ενέργειες του ατόμου, η συνείδηση του, δηλαδή τι πρέπει να κάνει ή να αποφύγει κάποιος. Είδες που υπάρχουν δύο καθήκοντα, ένα που είναι δημιούργημα της κοινωνίας (εξωτερικό) και ένα δημιούργημα δικό μας (εσωτερικό). Καταλαβαίνεις βέβαια ότι αυτά τα δύο συνδέονται. Γιατί, πολύ απλά και εμείς ανήκουμε στην κοινωνία, άρα και εμείς βάζουμε το χεράκι μας στη διαμόρφωση του συστήματος των ηθικών αξιών, άρα και εμείς συμβάλλουμε στο εξωτερικό καθήκον. Και από την άλλη στο εσωτερικό καθήκον, που αποδίδεται στην συνείδηση, που θεωρητικά καθορίζεται από εμάς, έχουν συμβάλει πρακτικά και όλοι οι άλλοι. Είναι δύσκολο να τα διαχωρίσεις εντελώς. Παρόλα αυτά, το εξωτερικό μπορεί να διακριθεί ευκολότερα, να θεωρηθεί δηλαδή δημιούργημα άλλων, χωρίς ιδιαίτερο σφάλμα.
Στο εξωτερικό καθήκον οφείλεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό η πίεση όλη αυτή που νιώθουμε καθημερινά (το υπόλοιπο οφείλεται στο εσωτερικό καθήκον). Είναι καθήκον σου να κάνεις ό,τι θεωρεί σωστό η κοινωνία, να προσφέρεις σε αυτήν, είναι καθήκον σου να βοηθάς τους άλλους, να .., να…. Έχω βαρεθεί στη ζωή μου αυτό το σκουριασμένο σύστημα ηθικών αξιών, που δεν ξέρω για ποίο λόγο το έχουμε στο απυρόβλητο. Λες και αν ξεκινήσουν τα γρανάζια του και γυρνάνε θα αυτοκαταστραφεί. Νομίζω, ότι πια στη φάση που έχουμε φτάσει το να κάνει κανείς το καθήκον του (το εξωτερικό καθήκον) όχι απλά δεν τον βοηθά να είναι άνθρωπος, αλλά τον σπρώχνει να γίνει ανθρωπάκος. Ένα σύστημα αξιών που αντί να προστατεύει τους ανθρώπους από τους ανθρωπάκους, κάνει το ανάποδο, σε ποιόν είναι πραγματικά χρήσιμο; Μόνο στους ανθρωπάκους.
Από την άλλη, έχουμε την τραγικά επικίνδυνη παγίδα του εσωτερικού καθήκοντος που καθορίζεται από την συνείδησή μας. Και εδώ έχω τις ενστάσεις μου πάλι. Τι εννοούμε συνείδηση; Λες και είναι κάτι καθαρά δικό μας που δεν έχει επηρεαστεί καθόλου από το σύστημα ηθικών αξιών της κοινωνίας (δηλαδή από το εξωτερικό καθήκον;). Όλα, μα όλα, έχουν γίνει πια καθήκοντα μας, και μόνο το να ζούμε ελεύθεροι κατάντησε προαιρετικό. Ειλικρινά στο λέω, πιστεύω ότι είμαστε στο κρίσιμο σημείο πια που είναι ΚΑΘΗΚΟΝ μας να αλλάξουμε το σύστημα. (http://www.youtube.com/watch?v=T-f-vQX942I).
Μέχρι τώρα ξεκινούσαμε εμείς, αγνοί, αμόλυντοι, με όνειρα για να αλλάξουμε τον κόσμο και νομίζαμε στην πορεία ότι τα είχαμε καταφέρει. Πράγματι κάτι έχουμε καταφέρει. Σε αυτήν την σχέση ανθρώπου-κοινωνίας, κάτι έχει αλλάξει. Μόνο που δεν είναι η κοινωνία, είμαστε εμείς.
Έχουμε καταντήσει να είναι καθήκον μας τα πάντα, να είμαστε καλοί, αρεστοί, αποτελεσματικοί, διαθέσιμοι, κλπ. Σκέψου, πόσα πράγματα από αυτά που τώρα κάνεις, θα έκανες αν ήσουν ελεύθερος καθηκόντων. Πόσα; Αν υπολόγισες έστω και τα μισά είσαι σε καλό δρόμο. Εγώ στον τελευταίο, προ μηνών, απογοητευτικό απολογισμό μου υπολόγισα ότι θα έκανα μόνο το 20 % αυτών που κάνω!! Για όλα τα άλλα, πιέζομαι από το εσωτερικό κυρίως καθήκον μου, το οποίο έχω αφήσει και έχει διαμορφωθεί και θεριέψει επηρεαζόμενο από το εξωτερικό καθήκον.
Ο κλασικός ήρωας κόμικς που έχει πολύ καλή σχέση με το καθήκον (και το εξωτερικό και το εσωτερικό) είναι ο Μίκυ Μάους, αυτός ο πανέξυπνος ντετέκτιβ, πάντα πρόθυμος να παρατήσει τις διακοπές του για να βοηθήσει, πάντα αφιλοκερδώς, τον επιθεωρητή Ο’ Χάρα. Ρώτησε όμως κανείς αν ο Μίκυ συμφωνεί με τους σεναριογράφους; Εκεί που τον δείχνουν στο ένα καρέ, να ψαρεύει αμέριμνος με τον Γκούφυ, τσακ, τον καλεί το καθήκον και χάνεται. Πόσες φορές δεν έχει στήσει τη Μίνυ για το καθήκον;;;; Αφού, λοιπόν ο Μίκυ είναι του καθήκοντος και είναι και φανταστικός ήρωας (δηλαδή δεν υπάρχει περίπτωση κανείς να διαπιστώσει τι κάνει όταν είναι εκτός καθήκοντος) γιατί δεν το αφήνουν ήσυχο να ασχολείται μόνο με αυτό; Αλλά τον βάζουν τη μία με σμόκιν να είναι σε δεξίωση με τη Μίνυ και την άλλη να κυνηγάει κακοποιούς σε ταράτσες;;; Ο λόγος είναι απλός!! Ούτε οι κομιξάδες δεν μπορούν να διαχωρίσουν το καθήκον από την καθημερινότητα, και φαντάσου ενός ήρωα που δεν υπάρχει!!!!!!
Ποια η δική μου σχέση με το καθήκον; Στενότατη, δυστυχώς, και με το εξωτερικό και με το εσωτερικό. Άσε που νομίζω ότι έχω καταφέρει και τα έχω ταυτίζει κιόλας. Τέτοια επιτυχία! Κάνουν ένα νεύμα οι επιθεωρητές και εγώ τρέχω σαν τον Μίκυ. Προσπαθώ να το αλλάξω, μιλάω στον εαυτό μου στη γλώσσα του για να καταλάβει και λέω: είναι καθήκον σου, να ξεφύγεις από το καθήκον!. Πρέπει να αλλάξω, γιατί το καθήκον μάς κάνει λιγότερο ανθρώπους ή αν θες περισσότερο ανθρωπάκους. Γιατί; Μας στερεί την ελευθερία σκέψης και όταν δεν σκέφτεσαι γίνεσαι υποχείριο της κάθε σειρήνας- ανθρωπάκου.
Η διαφορά μου με τον Μίκυ είναι ότι τα καθήκοντά μου δεν είναι τόσο εντυπωσιακά, δεν κυνηγάω τον Μαύρο Πητ, δεν παρακολουθώ κλέφτες και λαθρεμπόρους και σίγουρα αν ήμουν ελεύθερος καθηκόντων θα προτιμούσα κάτι άλλο από ότι το ψάρεμα!!
………………………………………………………………………………………

Ραντεβού την άλλη Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου με το συναίσθημα της κενοδοξίας.