Καθήκον

Καθήκον, μάλιστα. Θεωρείς λοιπόν καθήκον μου να σου μιλήσω για το καθήκον. Και ο μικρός μικρός άνθωπος ξεκίνησε να μιλάει.
Ποιά η ετυμολογία της λέξης αυτής; Γνωρίζεις; Καθήκον: ό,τι επιβάλλεται από ένα σύστημα ηθικών αξιών και ρυθμίζει τις ενέργειες του ατόμου, η συνείδηση του, δηλαδή τι πρέπει να κάνει ή να αποφύγει κάποιος. Είδες που υπάρχουν δύο καθήκοντα, ένα που είναι δημιούργημα της κοινωνίας (εξωτερικό) και ένα δημιούργημα δικό μας (εσωτερικό). Καταλαβαίνεις βέβαια ότι αυτά τα δύο συνδέονται. Γιατί, πολύ απλά και εμείς ανήκουμε στην κοινωνία, άρα και εμείς βάζουμε το χεράκι μας στη διαμόρφωση του συστήματος των ηθικών αξιών, άρα και εμείς συμβάλλουμε στο εξωτερικό καθήκον. Και από την άλλη στο εσωτερικό καθήκον, που αποδίδεται στην συνείδηση, που θεωρητικά καθορίζεται από εμάς, έχουν συμβάλει πρακτικά και όλοι οι άλλοι. Είναι δύσκολο να τα διαχωρίσεις εντελώς. Παρόλα αυτά, το εξωτερικό μπορεί να διακριθεί ευκολότερα, να θεωρηθεί δηλαδή δημιούργημα άλλων, χωρίς ιδιαίτερο σφάλμα.
Στο εξωτερικό καθήκον οφείλεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό η πίεση όλη αυτή που νιώθουμε καθημερινά (το υπόλοιπο οφείλεται στο εσωτερικό καθήκον). Είναι καθήκον σου να κάνεις ό,τι θεωρεί σωστό η κοινωνία, να προσφέρεις σε αυτήν, είναι καθήκον σου να βοηθάς τους άλλους, να .., να…. Έχω βαρεθεί στη ζωή μου αυτό το σκουριασμένο σύστημα ηθικών αξιών, που δεν ξέρω για ποίο λόγο το έχουμε στο απυρόβλητο. Λες και αν ξεκινήσουν τα γρανάζια του και γυρνάνε θα αυτοκαταστραφεί. Νομίζω, ότι πια στη φάση που έχουμε φτάσει το να κάνει κανείς το καθήκον του (το εξωτερικό καθήκον) όχι απλά δεν τον βοηθά να είναι άνθρωπος, αλλά τον σπρώχνει να γίνει ανθρωπάκος. Ένα σύστημα αξιών που αντί να προστατεύει τους ανθρώπους από τους ανθρωπάκους, κάνει το ανάποδο, σε ποιόν είναι πραγματικά χρήσιμο; Μόνο στους ανθρωπάκους.
Από την άλλη, έχουμε την τραγικά επικίνδυνη παγίδα του εσωτερικού καθήκοντος που καθορίζεται από την συνείδησή μας. Και εδώ έχω τις ενστάσεις μου πάλι. Τι εννοούμε συνείδηση; Λες και είναι κάτι καθαρά δικό μας που δεν έχει επηρεαστεί καθόλου από το σύστημα ηθικών αξιών της κοινωνίας (δηλαδή από το εξωτερικό καθήκον;). Όλα, μα όλα, έχουν γίνει πια καθήκοντα μας, και μόνο το να ζούμε ελεύθεροι κατάντησε προαιρετικό. Ειλικρινά στο λέω, πιστεύω ότι είμαστε στο κρίσιμο σημείο πια που είναι ΚΑΘΗΚΟΝ μας να αλλάξουμε το σύστημα. (http://www.youtube.com/watch?v=T-f-vQX942I).
Μέχρι τώρα ξεκινούσαμε εμείς, αγνοί, αμόλυντοι, με όνειρα για να αλλάξουμε τον κόσμο και νομίζαμε στην πορεία ότι τα είχαμε καταφέρει. Πράγματι κάτι έχουμε καταφέρει. Σε αυτήν την σχέση ανθρώπου-κοινωνίας, κάτι έχει αλλάξει. Μόνο που δεν είναι η κοινωνία, είμαστε εμείς.
Έχουμε καταντήσει να είναι καθήκον μας τα πάντα, να είμαστε καλοί, αρεστοί, αποτελεσματικοί, διαθέσιμοι, κλπ. Σκέψου, πόσα πράγματα από αυτά που τώρα κάνεις, θα έκανες αν ήσουν ελεύθερος καθηκόντων. Πόσα; Αν υπολόγισες έστω και τα μισά είσαι σε καλό δρόμο. Εγώ στον τελευταίο, προ μηνών, απογοητευτικό απολογισμό μου υπολόγισα ότι θα έκανα μόνο το 20 % αυτών που κάνω!! Για όλα τα άλλα, πιέζομαι από το εσωτερικό κυρίως καθήκον μου, το οποίο έχω αφήσει και έχει διαμορφωθεί και θεριέψει επηρεαζόμενο από το εξωτερικό καθήκον.
Ο κλασικός ήρωας κόμικς που έχει πολύ καλή σχέση με το καθήκον (και το εξωτερικό και το εσωτερικό) είναι ο Μίκυ Μάους, αυτός ο πανέξυπνος ντετέκτιβ, πάντα πρόθυμος να παρατήσει τις διακοπές του για να βοηθήσει, πάντα αφιλοκερδώς, τον επιθεωρητή Ο’ Χάρα. Ρώτησε όμως κανείς αν ο Μίκυ συμφωνεί με τους σεναριογράφους; Εκεί που τον δείχνουν στο ένα καρέ, να ψαρεύει αμέριμνος με τον Γκούφυ, τσακ, τον καλεί το καθήκον και χάνεται. Πόσες φορές δεν έχει στήσει τη Μίνυ για το καθήκον;;;; Αφού, λοιπόν ο Μίκυ είναι του καθήκοντος και είναι και φανταστικός ήρωας (δηλαδή δεν υπάρχει περίπτωση κανείς να διαπιστώσει τι κάνει όταν είναι εκτός καθήκοντος) γιατί δεν το αφήνουν ήσυχο να ασχολείται μόνο με αυτό; Αλλά τον βάζουν τη μία με σμόκιν να είναι σε δεξίωση με τη Μίνυ και την άλλη να κυνηγάει κακοποιούς σε ταράτσες;;; Ο λόγος είναι απλός!! Ούτε οι κομιξάδες δεν μπορούν να διαχωρίσουν το καθήκον από την καθημερινότητα, και φαντάσου ενός ήρωα που δεν υπάρχει!!!!!!
Ποια η δική μου σχέση με το καθήκον; Στενότατη, δυστυχώς, και με το εξωτερικό και με το εσωτερικό. Άσε που νομίζω ότι έχω καταφέρει και τα έχω ταυτίζει κιόλας. Τέτοια επιτυχία! Κάνουν ένα νεύμα οι επιθεωρητές και εγώ τρέχω σαν τον Μίκυ. Προσπαθώ να το αλλάξω, μιλάω στον εαυτό μου στη γλώσσα του για να καταλάβει και λέω: είναι καθήκον σου, να ξεφύγεις από το καθήκον!. Πρέπει να αλλάξω, γιατί το καθήκον μάς κάνει λιγότερο ανθρώπους ή αν θες περισσότερο ανθρωπάκους. Γιατί; Μας στερεί την ελευθερία σκέψης και όταν δεν σκέφτεσαι γίνεσαι υποχείριο της κάθε σειρήνας- ανθρωπάκου.
Η διαφορά μου με τον Μίκυ είναι ότι τα καθήκοντά μου δεν είναι τόσο εντυπωσιακά, δεν κυνηγάω τον Μαύρο Πητ, δεν παρακολουθώ κλέφτες και λαθρεμπόρους και σίγουρα αν ήμουν ελεύθερος καθηκόντων θα προτιμούσα κάτι άλλο από ότι το ψάρεμα!!
………………………………………………………………………………………

Ραντεβού την άλλη Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου με το συναίσθημα της κενοδοξίας.

Ικανοποίηση

Ικανοποίηση : (α) συναίσθημα της έντονης ευαρέσκειας, ευχαρίστησης, που νιώθει κάποιος, επειδή πραγματοποιήθηκε κάποια επιθυμία ή επιδίωξή του. β. η πραγματοποίηση επιθυμίας ή επιδίωξης, η εκπλήρωση ανάγκης. Αντώνυμο : απογοήτευση.
Και μετά από αυτήν την κατατοπιστική ετυμολογική ανάλυση της λέξης ικανοποίησης ο μικρός μικρός άνθρωπος ξεκίνησε την ιστορία του.
Είναι ωραίο συναίσθημα η ικανοποίηση, σε παίρνει και σε πάει ψηλά. Νιώθεις δυνατός, ικανός να πετύχεις τα πάντα. Από εκεί που ήσουν ένα άδειο μπαλόνι, η ικανοποίηση σε γεμίζει, φυσώντας μέσα σου τον αέρα της επιτυχίας και μετά σ΄αφήνει να πετάς στον αέρα. Όμως ποια η τύχη των μπαλονιών; Πετάνε για πάντα, όπως νομίζαμε όταν ήμασταν μικροί (ή γίνονται αστέρια, όπως μου έλεγε ο πατέρας μου) ή κάποια στιγμή ξεφουσκώνουν και αρχίζει η απότομη προσγείωση ;
Καταλαβαίνεις λοιπόν ότι το συναίσθημα της ικανοποίησης όσο έντονα και αισθητά κάνει της παρουσία του, έτσι έντονα και εορταστικά διοργανώνει και την απουσία του. Όπως λέει και η ετυμολογία της λέξης, ικανοποίηση μπορεί να νιώθουμε λόγω πραγματοποίησης κάποιας επιθυμίας μας, αλλά και κάποιας ανάγκης. Αυτά τα δύο είναι πολύ διαφορετικά. Η επιθυμία για κάτι δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτό το κάτι που επιθυμούμε το έχουμε και ανάγκη. Και η επιθυμία μας για κάτι, όπως και η ανάγκη μας για κάτι, έχουν σαν στόχο την ικανοποίηση, μόνο που πρέπει να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τι είναι επιθυμία και τι είναι ανάγκη. Γιατί ; Αλλιώς θα πρέπει να χειριστούμε την επιθυμία και αλλιώς την ανάγκη, όπως επίσης αλλιώς θα πρέπει να διαχειριστούμε την ικανοποίηση λόγω επίτευξης επιθυμίας ή στόχου και αλλιώς αυτήν της εκπλήρωσης ανάγκης. Αυτό το κακό που έχουμε εμείς οι άνθρωποι να μην νιώθουμε διακριτά τα συναισθήματά μας και να τα κάνουμε κοκτέιλ παραλίας, λίγο χαρά, λίγο ελπίδα, λίγο θυμό και μια σταγόνα βαρυθυμίας, με εκνευρίζει όλο και περισσότερο. Για αυτό σου τα λέω όλα αυτά. Να μάθεις και εσύ να τα ξεχωρίζεις!!
Έχεις αλήθεια σκεφτεί, αν η ικανοποίηση ανήκει 100 % σε εσένα; Τι εννοώ; Πετυχαίνεις κάτι που κυνηγούσες καιρό, και νιώθεις ικανοποίηση, είσαι στη φάση που είσαι έτοιμος να πετάξεις, πολύχρωμο μπαλονάκι, φουσκωμένο μια χαρά, και σε ρωτάω, μόνος σου τα πέτυχες όλα; Δηλαδή, δεν έχει κανείς άλλος μερίδιο σε αυτήν σου την ικανοποίηση; Γιατί να είμαστε τόσο κτητικοί στα καλά και τόσο γενναιόδωροι στα άσχημα; Πέτυχα λες, και είσαι τόσο φουσκωμένος από ικανοποίηση, που όχι μπαλόνι, αερόστατο είσαι, ενώ στην αντίθετη περίπτωση τι λες; Αποτύχαμε, και ούτε το μέγεθος τσιχλόφουσκας δεν έχεις. Ποιοι αποτύχατε; Οι ίδιοι που πετύχατε ;
Κατά κανόνα η ικανοποίηση επίτευξης ανάγκης έχει μικρότερη συμμετοχή από άλλους, σε σχέση με την ικανοποίηση επιθυμίας. Ούτως ή άλλως επειδή η ανάγκη είναι πιο απαραίτητο να εκπληρωθεί (σε σχέση με την επιθυμία) προσπαθούμε περισσότερο, χωρίς να περιμένουμε από μηχανής θεούς. Το μόνο συνήθως που μας βοηθάει λίγο είναι η τύχη.
Ξέρεις το καλύτερο παράδειγμα ήρωα κόμικς που νιώθει ικανοποίηση για αυτά που κάνει, τα οποία είναι εντελώς (ή σχεδόν εντελώς) έργο άλλων, είναι ο Αστυνόμος Σαίνης. Γιατί αυτός ουσιαστικά είναι ένας αδέξιος, απλής ευφυΐας ντετέκτιβ, με ενσωματωμένα πάνω του ένα σωρό εξαρτήματα (ποιος δε θυμάται το καταπληκτικό του καπέλο που είχε μέσα τα πάντα, από ανοικτήρι μέχρι έλικες), που εμπιστεύεται τους πάντες και μπλέκει σε μπελάδες. Όμως η πανέξυπνη ανιψιά του, Πένυ και ο έξυπνος σκύλος της Μπρέιν, είναι αυτοί που σώζουν την κατάσταση. Δηλαδή, μπλέκει ο Σαίνης, μπαίνει η Πένυ και ο Μπρέιν στο παιχνίδι και τα ξεδιαλύνουν όλα. Ποιος δε θα ήθελε ένα ρολόι σαν της Πένυ που κάνει τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα;
Στην πραγματική ζωή, γίνεται κάτι αντίστοιχο. Σε κάθε ικανοποίησή μας, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις υπεύθυνοι, ο Αστυνόμος Σαίνης (ο εαυτός μας), και οι άλλοι που μας βοήθησαν, Πένυ και Μπρέιν. Τώρα ανάλογα κάθε φορά, το ποσοστό συμμετοχής αλλάζει, δηλαδή σε μια καθαρά δική μας επιτυχία, συμμετέχει 90 % ο Σαίνης (δηλαδή εμείς) και σε ένα 10 % οι βοηθοί, η τύχη, συγκυρία, κλπ (Πένυ και Μπρέιν). Οπότε δίκαια απολαμβάνουμε την ικανοποίηση της νίκης μας. Από την άλλη σε κάποια επιτυχία μας, που χωρίς την συμβολή άλλων δεν θα ήταν επιτυχία αλλά τραγωδία συμμετέχει 10-20 % ο Σαίνης και 90-80 % η Πένυ και ο Μπρέιν. Θα ήταν καλό να γνωρίζαμε σε τι ποσοστό μας ανήκει η ικανοποίηση γιατί με αυτόν τον τρόπο θα εκτιμούσαμε (ή όχι) και την βοήθεια των ανθρώπων γύρω μας.
Η δική μου σχέση με την ικανοποίηση; Μέτρια. Δεν είμαστε και αυτό που θα πεις στενοί φίλοι, η επιτυχία δεν μου χτυπάει και κάθε μέρα τη πόρτα!! Θεωρώ ότι έχω πολλά κοινά με τον Σαίνη ως προς την αδεξιότητα και τη “βλακεία” με την οποία χειρίζεται την επιθυμία του να πετύχει. Παρόλα αυτά όμως, θεωρώ ότι έχω βρει και εγώ τους βοηθούς μου. Η διαφορά μου με τον Σαίνη είναι ότι αυτός τις περισσότερες φορές τα καταφέρνει να πετύχει, ενώ εγώ όχι. Γιατί;;;
Είναι απλό: Τι να σου κάνει η Πένυ, εάν το ρολόι της έμεινε από μπαταρία και δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τον Μπρείν και εσένα το καπέλο με τα εξαρτήματα σκούριασε και δεν λειτουργεί καλά ;;;;

…………………..
Ραντεβού την άλλη Τετάρτη 25 Αυγούστου με το καθήκον.

Θυμός

Θυμός…. Μου αρέσει που με ρωτάς για το θυμό. Έχω ανοικτούς λογαριασμούς μαζί του και ίσως να μπορέσω να τους κλείσω συζητώντας για αυτόν.
Και ο μικρός μικρός άνθρωπος ξεκίνησε την ιστορία του για το συναίσθημα του θυμού.
Η μεγαλύτερη απορία που έχω σε σχέση με το θυμό είναι σχετικά με την διάρκειά του. Από τι εξαρτάται το πόσο κρατάει; Και εάν κρατάει λίγο, εξακολουθεί να λέγεται θυμός ή είναι απλά ένα πεισματάκι; Το κακό με το θυμό είναι ότι πρέπει να αναλυθεί κατά τη διάρκειά του και όχι κατόπιν εορτής. Αυτό πάλι καταλαβαίνεις ότι είναι δύσκολο γιατί όταν σε πάρει και σε σηκώσει ο ανεμοστρόβιλός του, άντε να κάτσεις να αναλύσεις εσύ. Για αυτό και όλα όσα θα σου πω για το θυμό είναι κατά κάποιο τρόπο αυθαίρετα. Δεν μπορώ να στα αποδείξω εντελώς.
Τι είναι θυμός; Απερίγραπτο συναίσθημα, μπορεί να είναι ένα μικρό αεράκι, ίσα ίσα να σπάσει τη μονοτονία μιας ηλιόλουστης μέρας, αλλά μπορεί να είναι και ένας δυνατός αέρας που παρασέρνει τα πάντα. Όταν είμαστε θυμωμένοι, σαν να τυφλωνόμαστε, πέφτει μπροστά μας μια κουρτίνα και αλλοιώνει την πραγματική εικόνα. Αναλογίσου τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό.
Γιατί θυμώνουμε; Ξέρει κανείς; Εγώ όχι. Το μόνο μου ξέρω είναι ότι την στιγμή έναρξης του θυμού μου, δευτερόλεπτα δηλαδή πριν θυμώσω ακούω μια φωνή που μου λέει “τώρα θύμωσε”, και εγώ θυμώνω. Δεν ξέρω εάν αυτή η φωνή λέγεται καλή ή κακή συνείδηση ή κάτι άλλο.
Σε αυτό που έχω καταλήξει είναι ότι σίγουρα η διάρκεια και το μέγεθος του θυμού εξαρτώνται από το αίτιο και κατ΄ επέκταση και από τον υπαίτιο. Για όλους, μα όλους τους ανθρώπους υπάρχει ένας άνθρωπος που μας θυμώνει, μας βγάζει από τα ρούχα μας με το παραμικρό και για πολύ ώρα, δηλαδή έχουμε και μεγάλη διάρκεια και μεγάλο μέγεθος θυμού, αλλά υπάρχει και ένας άλλος άνθρωπος που μας θυμώνει επίσης εύκολα αλλά για πολύ λίγη ώρα. Εάν σκεφτείς θα εντοπίσεις και εσύ πολύ γρήγορα τους δικούς σου ανθρώπους-ακρότατα της συνάρτησης θυμού. Θα μου πεις υπάρχει κλίμακα θυμού, γιατί καλά ο χρόνος του θυμού μπορεί να μετρηθεί με μονάδες πραγματικού χρόνου, αλλά το μέγεθος; Φυσικά και υπάρχει η γνωστή θυμο-κλίμακα, όμως ο κάθε άνθρωπος την τροποποιεί λιγάκι, την φέρνει στα δικά του μέτρα, όμως κατά βάση είναι ίδια για όλους μας.
Από τι άλλο να εξαρτάται ο θυμός; Ίσως και από όλα αυτά που έχουμε βιώσει πριν την στιγμή έναρξης του θυμού. Δηλαδή, μια μέρα που είσαι πιεσμένος μπορεί να σε θυμώσει κάτι που μία μέρα χαλαρότητας δε θα σε ακουμπούσε καν.
Επομένως η διάρκεια και το μέγεθος του θυμού καθορίζονται και από εμάς (ψυχολογία την στιγμή έναρξης του θυμού) και από το αίτιο (ή υπαίτιο) του θυμού μας. Ποια η διαφορά μεταξύ θυμού και πείσματος ; Πείσμα είναι θυμός με μικρή έως μέτρια ένταση (είναι αρκετά χαμηλά στην θυμο-κλίμακα) αλλά με μεγάλη, ανεξήγητη διάρκεια. Οπότε όταν έχουμε θυμό με μεγάλη προς μέτρια ένταση αλλά με μικρή διάρκεια, δεν πρέπει να αγχωνόμαστε, νιώθουμε 100% θυμό.
Πόσο πίσω μπορεί να μας πάει ο θυμός; Μπορεί να μας κάνει ανθρωπάκους; Ναι μπορεί, έμμεσα. Δεδομένου ότι μπορεί να μας αφήσει μόνους, και αν σκεφτείς ότι η μοναξιά προκαλεί συναισθήματα ανθρωπάκου, έμμεσα ναι, μας βάζει στην τροχιά κίνησης του μισητού μας ανθρωπάκου. Σκέψου, εάν κάποιος θυμώνει μέτρια προς το λίγο και για λίγο χρόνο θεωρείται χαριτωμένος, με έντονο ταμπεραμέντο, ενώ εάν κάποιος θυμώνει πολύ και για μέτριο προς μεγάλο χρόνο θεωρείται ανυπόφορος.
Πόσο πιο πίσω μπορεί να πας πάει ο θυμός; Ποιος είναι ο σημαντικότερος υπαίτιος θυμού για τον κάθε άνθρωπο; Μα φυσικά ο ίδιος του ο εαυτός. Και είναι δύσκολες οι ισορροπίες τότε γιατί ο θυμός έχει τον ίδιο αποστολέα και τον ίδιο παραλήπτη. Χαμός!
Ένας κλασικός ήρωας κόμικς που θυμώνει 1000 φορές το δευτερόλεπτο, με μεγάλη ένταση αλλά με μικρή διάρκεια και που έχει και λίγο πείσμα, είναι ο Ντόναλντ. Το κακό με τον Ντόναλντ είναι ότι ακριβώς επειδή θυμώνει συχνά και μετά του περνάει δεν τον παίρνει κανείς στα σοβαρά. Αυτή είναι παγίδα και για εμάς τους ανθρώπους. Ο θυμός δεν πρέπει να υπερκαταναλώνεται, πρέπει να υπάρχει σε μικρές δόσεις για να μπορεί να εκτιμηθεί όπως πρέπει από τους τριγύρω μας, αλλιώς θα γίνουμε όλοι Ντόναλντ.
Η δική μου σχέση με το θυμό είναι υπερχρησιμοποιημένη. Σαν ρούχο είναι τόσο πολυφορεμένο που πια έχει τόσο φθαρεί και δεν μοιάζει όπως ήταν στην αρχή. Ο θυμός μου δεν μοιάζει πια με θυμό. Για τους πολύ κοντινούς μου μοιάζει με πείσμα, μη σου πω και με πεισματάκι και για τους πιο μακρινούς μοιάζει με παραξενιά. Αλλά δεν είναι αυτό που με πειράζει. Ένας παραπάνω Ντόναλντ, τι έγινε; Αυτό που με εκνευρίζει είναι ο θυμός προς τον εαυτό μου. Αυτός πώς ξεπερνιέται; Ο Ντόναλντ τι κάνει όταν θυμώνει με τον εαυτό του; Πεισμώνει, αναπουπουλιάζει, θυμώνει ακόμη περισσότερο, και τελικά τα καταφέρνει. Πώς; Μεταμορφώνεται στον Φάντομ Ντακ και σταματάει να θυμώνει με τον εαυτό του. Εγώ που δεν είμαι σούπερ-παπί, ούτε καν παπί, αλλά άνθρωπος πώς μπορώ να διαχειριστώ τον θυμό προς τον εαυτό μου; ;;

…………………..
Ραντεβού την άλλη Κυριακή 15 Αυγούστου με το συναίσθημα της ικανοποίησης.

Σητφέρθακ

Ίσως και να έπρεπε να κάνω λάθος.

Ίσως και να μπορούσα να τ’ αποφύγω.

Όμως πάντα στα λάθη μας πάμε.

Σαν να ηδονιζόμαστε από τις αποτυχίες μας, σαν να επιθυμούμε το δεύτερο μάς βήμα να είναι χειρότερο από το πρώτο.

Αναζήτηση το λένε αυτό, αυτοκαταστροφή, κατάρα από τους Θεούς; Δεν ξέρω,

Θέλουμε πάντα το καλύτερο, αφήνουμε αυτό που έχουμε και ψάχνουμε. Φοβόμαστε, τυφλωνόμαστε, πέφτουμε στο χειρότερο και ηρεμούμε.

Δεν υπάρχει πια ο φόβος για το χειρότερο, γιατί σε αυτό είμαστε.

Κλείνουμε τα μάτια και ονειρευόμαστε, λέμε θα γίνει το όνειρο πραγματικότητα στο μέλλον. Και έτσι κάνουμε το παρόν εφιάλτη.

Τι είναι το χειρότερο άραγε;

Να μην ονειρεύεσαι, ή να ονειρεύεσαι μόνο;

Να ζεις μέσα στο όνειρο, ή το όνειρο μέσα σε εσένα;

Να φοβάσαι να ξυπνήσεις μήπως χαθούν όλα, ή να φοβάσαι να κοιμηθείς για να μη ξεκινήσουν οι εφιάλτες;

Να ονειρεύεσαι ή να αυταπατάσαι;

Να ζεις ένα όνειρο ή να σκοτώνεις έναν εφιάλτη;